Rahim Sarkması

Rahim sarkması, pelvik taban kasları ve bağların zayıflaması sonucu rahmin vajinaya doğru kayması veya dışarı çıkmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, genellikle vajinal doğum, yaşlanma, obezite, kronik öksürük gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Pelvik bölgede baskı hissi vajinada şişlik idrar kaçırma ve cinsel işlev bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Tedavi seçenekleri hastalığın derecesine ve hastanın ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterir. Pelvik taban egzersizleri vajinal peser kullanımı veya cerrahi müdahaleler hastaların tedavi sürecinde başvurabileceği yöntemler arasında yer alır. Rahim sarkması yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ancak uygun tedaviyle yönetilebilen bir durumdur.

Rahim Sarkması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Rahim sarkması ameliyatı sarkan rahmin tekrar normal konumuna getirilmesi ve bu bölgedeki destek dokularının güçlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilir. Ameliyatın nasıl yapılacağı, sarkmanın derecesine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve ileride çocuk sahibi olma isteğine göre değişiklik gösterebilir.

En sık kullanılan yöntemlerden biri vajinal yoldan yapılan ameliyattır. Bu yöntemde herhangi bir karın kesisi olmadan, vajina içerisinden rahme ulaşılır. Eğer rahim korunmak isteniyorsa, rahim yukarıya asılarak etrafındaki bağ ve kas dokuları sağlamlaştırılır. Bazı durumlarda, özellikle rahmin korunması gerekmiyorsa veya başka tıbbi nedenler varsa, rahmin vajinal yoldan tamamen çıkarılması (vajinal histerektomi) ve ardından vajina kubbesinin sağlamlaştırılması da bir seçenektir.

Bir diğer yöntem ise karından yapılan (abdominal) ameliyattır. Bu açık ameliyat şeklinde olabileceği gibi, daha küçük kesilerle laparoskopik (kapalı) veya robotik cerrahi ile de yapılabilir. Laparoskopik ve robotik yöntemlerde, karın bölgesine yapılan birkaç küçük delikten kamera ve cerrahi aletler sokularak işlem gerçekleştirilir. Bu kapalı yöntemlerde, rahim ya kendi dokuları kullanılarak ya da sentetik bir ağ (meş) yardımıyla leğen kemiğinin sağlam yapılarına asılır. Ameliyat sırasında, idrar torbası veya bağırsak sarkması gibi ek sorunlar varsa bunlar da aynı seansta düzeltilebilir. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır.

SORULAR – CEVAPLAR

Rahim sarkması pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflaması sonucu rahmin vajina kanalına doğru kayması ya da dışarı çıkması durumudur. Bu durum yaşam kalitesini etkileyen bir sağlık sorunu olup çeşitli faktörlerle ilişkilendirilebilir. Pelvik yapının destekleyici unsurlarında meydana gelen zayıflama rahmin normal pozisyonunu koruyamamasına neden olur.

Ana Sebepler:

  • Pelvik taban kaslarının zayıflaması
  • Bağ dokuların elastikiyet kaybı
  • Kas ve bağ dokulara aşırı yüklenme

Risk Faktörleri:

  • Çoklu doğumlar
  • İri bebek doğumu
  • İleri yaş
  • Menopoz sonrası hormonal değişiklikler
  • Fazla kilo
  • Kronik öksürük
  • Genetik bağ doku zayıflığı
  • Sürekli kabızlık ve ıkınma
  • Pelvik cerrahi geçmişi

Rahim sarkması erken aşamalarda genellikle fark edilmeyebilir ancak ilerleyen dönemlerde pelvik bölgede ağırlık hissi rahatsızlık ve fonksiyonel sorunlarla kendini gösterebilir. Tedavi ve önleme yöntemlerinin etkinliği bu sağlık sorununda erken müdahalenin önemini artırır.

Rahim sarkması detaylı bir tıbbi değerlendirme ile teşhis edilir. İlk olarak doktor hastanın şikayetlerini ve tıbbi geçmişini değerlendirir. Ardından yapılan pelvik muayene sırasında rahmin ve vajina duvarlarının durumu gözlemlenir. Rahmin pozisyonunu daha net belirlemek için hastadan karın kaslarını kasarak ıkınması istenebilir. Gerekli durumlarda tanıyı desteklemek ve diğer olası sorunları dışlamak amacıyla görüntüleme yöntemleri kullanılabilir:

  • Pelvik muayene
  • Ultrason
  • MR

Tedavi rahim sarkmasının şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre planlanır. Hafif vakalarda pelvik taban kaslarını güçlendiren egzersizler genellikle ilk tercih olur. Daha ciddi vakalarda konservatif yöntemlerden cerrahi seçeneklere kadar farklı tedavi yolları uygulanabilir:

  • Kegel egzersizleri
  • Vajinal pessar
  • Cerrahi yöntemler (rahmin sabitlenmesi rahim alınması)

İleri düzey sarkmalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu müdahalelerin türü hastanın genel sağlık durumu ve gelecekteki doğum planlarına bağlı olarak belirlenir. Cerrahi sonrası iyileşme sürecinde pelvik tabanın desteklenmesi amacıyla ek fiziksel terapi yöntemleri önerilebilir.

Rahim sarkması alınabilecek bazı önlemlerle büyük ölçüde engellenebilir. Pelvik taban kaslarını güçlendiren karın içi basıncı azaltan ve genel sağlığı destekleyen yaşam tarzı değişiklikleri bu riskin azaltılmasında önemlidir:

  • Kegel egzersizleri gibi pelvik taban güçlendirme hareketleri
  • Sağlıklı kilonun korunması
  • Ağır yüklerden kaçınılması
  • Kronik öksürük ve kabızlığın önlenmesi
  • Lif açısından zengin gıdaların tüketilmesi
  • Sigaranın bırakılması
  • Yürüyüş ve yüzme gibi hafif etkili egzersizler

Hormon seviyelerindeki değişiklikler özellikle menopoz sonrası dönemde rahim sarkmasını önleme çabalarında dikkate alınmalıdır. Vajinal dokuların sağlığını desteklemek için yerel hormon tedavileri önerilebilir. Bununla birlikte hormon tedavisi kullanımı konusunda uzman bir doktora danışılması hayati önem taşır. Ayrıca günlük yaşamda doğru duruş tekniklerini benimsemek pelvik bölgeyi gereksiz stresten korur. Bu tür önlemler uzun vadede rahim sarkması riskini önemli ölçüde azaltabilir.

Doç. Dr. Emre Destegül
Doç. Dr. Emre Destegül
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

1982 yılında Adana’da doğdum ve eğitim hayatıma burada başladım. İlk ve ortaöğretimimi tamamladıktan sonra, 2000 yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimine başladım.

NEREDEYİZ