Histerosalpingografi (HSG) kadın üreme sağlığını değerlendirmek için uygulanan özel bir röntgen prosedürüdür. Rahim boşluğu ve fallop tüplerinin anatomik yapısı ile açıklığını incelemek amacıyla gerçekleştirilir. HSG sırasında rahim ağzından ince bir kateter yardımıyla kontrast madde enjekte edilir ve röntgen ışınlarıyla bu madde izlenerek detaylı görüntüler elde edilir.

HSG'nin kullanım alanları şunlardır:

• Tüplerin açık olup olmadığını değerlendirme
• Rahimde yapısal bir anormallik tespiti
• Tekrarlayan düşüklerin nedenlerini araştırma
• Cerrahi müdahalelerin ardından rahim ve tüplerin kontrolü

Bu işlem genellikle kısırlık veya gebelik kayıplarının nedenlerini araştırmak için yapılır. Ayrıca tüplerde tıkanıklık varsa tüplerin açılmasına yönelik tedavi sürecine katkı sağlar. Örneğin miyom, polip veya doğuştan gelen rahim şekil bozuklukları gibi durumların teşhisinde HSG, önemli bilgiler sunar.

HSG doğru zamanda yapılması gereken bir işlemdir. Genellikle adet döngüsünün ilk yarısında uygulanır çünkü bu dönemde gebelik olasılığı düşüktür ve rahim daha iyi görüntülenebilir. İşlem kısa süreli bir rahatsızlık hissi verebilir ancak ciddi yan etkiler nadiren görülür.

Rahim filmi (HSG) rahim boşluğunu ve fallop tüplerinin açıklığını incelemek için tıbbi bir tetkiktir. Bu işlem genellikle kısa sürede tamamlanır ve özel bir klinik ortamında gerçekleştirilir. Prosedür birkaç aşamadan oluşur ve her biri dikkatle uygulanır.

Hasta hazırlanır:

• Muayene masasına sırt üstü yatırılır
• Bacaklar desteklere yerleştirilir
• Hastane önlüğü giydirilir

Spekulum yerleştirilir:

• Rahim ağzı görünür hale getirilir
• Steril solüsyonla temizlenir

Kateter yerleştirilir:

• Rahim ağzından geçirilir
• Rahim içine esnek bir tüp ulaştırılır
• Gerekirse balon şişirilir

Kontrast madde uygulanır:

• Radyoopak madde rahim içine verilir
• Fallop tüpleri dolmaya başlar
• İşlem floroskop altında izlenir

Görüntü alınır:

• X-ray cihazı ile çekim yapılır
• Gerekirse hasta pozisyon değiştirilir
• Tüm açıların görüntüsü sağlanır

İşlem tamamlandıktan sonra hasta bir süre dinlenmeye alınır. Hafif kramp veya lekelenme gibi şikâyetler normal kabul edilir. Enfeksiyon riskini önlemek için cinsel ilişki tampon kullanımı gibi uygulamalardan bir süre uzak durulması önerilir. Nadiren alerjik reaksiyon görülebilir bu durumda tıbbi yardım alınmalıdır.

Rahim filmi (HSG) kadın üreme sağlığını değerlendirmede hem tanı koyma hem de tedaviye destek sağlama açısından önemli bir yöntemdir. Bu yöntem hem rahim anomalilerini hem de tüp açıklığını kontrol etmeye olanak tanır ve kısırlık gibi sorunların nedenlerini araştırmada kullanılır. Bununla birlikte HSG’nin faydalarının yanında bazı riskleri de bulunmaktadır.

Faydalar:

Rahim içi yapısal problemler: Miyomlar, polipler, yapışıklıklar, doğuştan şekil bozuklukları.

Tüp açıklığının değerlendirilmesi: Kısırlık nedenlerinin anlaşılmasında yardımcı olur.

Tüp yıkama etkisi: Gebelik şansını artırabilir.

Riskler:

Enfeksiyon: Pelvik enfeksiyon riski, PID geçmişi olanlarda daha yüksek.

Alerjik reaksiyonlar: Kaşıntı, döküntü, nadiren anafilaksi.

Radyasyon maruziyeti: Düşük düzeyde, ancak tekrarlayan işlemlerde dikkat edilmeli.

Ağrı ve rahatsızlık: Hafif kramptan işlem sonrası birkaç saat sürebilen rahatsızlığa kadar değişebilir.

Kontrast madde komplikasyonları: Emboli riski, karın irritasyonu.

Vazovagal tepkiler: Bayılma, bulantı, baş dönmesi gibi belirtiler.

Rahim filmi genellikle adet dönemi sonrası erken bir zamanda yapılır çünkü bu dönem hem gebelik ihtimalinin düşük olması hem de rahim içinin değerlendirilmesi açısından uygundur. İşlemden önce olası alerjik reaksiyonların önüne geçmek için hastanın kontrast maddelere karşı duyarlılığı kontrol edilmelidir. İşlem sırasında hafif ağrılar hissedilebilse de bu ağrılar kısa sürede geçer ve bazı durumlarda ağrı kesicilerle hafifletilebilir.