İkili Test

İkili Test gebelik sürecinin 11 ile 14. haftaları arasında uygulanan önemli bir tarama testidir. Anne adayının kanında ölçülen serbest beta-hCG ve PAPP-A seviyeleri ultrason ile yapılan ense kalınlığı ölçümüyle birleştirilir. Bu veriler kullanılarak bebekte Down sendromu (trisomi 21) ve Edwards sendromu (trisomi 18) gibi kromozomal anormalliklerin riski değerlendirilir. Test kesin tanı koyma amacı taşımaz; ancak yüksek risk durumlarında ileri tanı yöntemleri örneğin koryon villus örneklemesi (CVS) veya amniyosentez gibi işlemler önerilir. İkili Test anne ve bebeğin sağlığı açısından erken dönemde önemli bir rehberlik sağlar.

SORULAR – CEVAPLAR

İkili test gebelik sürecinde 11. ve 14. haftalar arasında uygulanması gereken bir tarama testidir. Bu süreçte bebeğin gelişimi ve kromozomal anormallikler açısından önemli bilgiler sağlar. Testin zamanlaması ve uygulama yöntemleri doğru sonuçlar elde edilebilmesi açısından büyük önem taşır.

Testin Yapılış Aşamaları:

İkili test sırasında anne adayından alınan kan örneği plasenta kaynaklı iki önemli biyomarker olan beta-hCG ve PAPP-A seviyelerini ölçmek için analiz edilir. Bu biyomarker değerleri ultrason ile belirlenen ense kalınlığı ölçümüyle birleştirilir. Elde edilen sonuçlar Down sendromu (trisomi 21) ve Edwards sendromu (trisomi 18) gibi kromozomal anormalliklerin risk oranını hesaplamada kullanılır.

Gebelerin Test Öncesinde Dikkat Etmesi Gerekenler:

  • Doğru haftada test yaptırılmalıdır
  • Açlık gerekmemektedir
  • Yeterli su tüketilmelidir
  • Stres yapmamaya çalışılmalıdır

Anne adaylarının testten önce doktorlarından detaylı bilgi alarak süreç hakkında bilgilendirilmesi önerilir. Özellikle testin 11. ve 14. haftalar arasında yapılması biyomarker seviyelerinin en doğru şekilde ölçülmesini sağlar. Açlık durumu genellikle önemli değildir; ancak doktorun talimatlarına göre hareket edilmelidir. Su tüketimi kan alımını kolaylaştırmak açısından önemlidir.

İkili test sonuçları bebeğin genetik hastalık taşıma olasılığını belirlemek için risk oranı şeklinde ifade edilir. Risk oranı fetüsün kromozomal bir anomaliye sahip olma ihtimalini gösterir. Örneğin 1/250 oranı, 1/1000 oranına göre daha yüksek bir riski işaret eder. Genel olarak, 1/250’nin altında kalan oranlar yüksek riskli olarak değerlendirilir, 1/1000 ve üstü oranlar ise düşük risk anlamına gelir:

1/300 ve üzeri oranlar: Yüksek risk

1/1000 ve altı oranlar: Düşük risk

Eğer test sonucu yüksek riskli bir durum gösteriyorsa bu kesin bir genetik hastalık teşhisi anlamına gelmez. Ancak fetüste genetik bir anormallik bulunma ihtimali artmıştır. Böyle durumlarda doktor daha kesin sonuçlar için ileri tetkikler önerir. Bu testler fetüsün genetik yapısına dair kesin bilgi sağlayabilir:

Koryon Villus Örneklemesi (CVS): Gebeliğin 10-13. haftaları arasında uygulanır.

Amniyosentez: Gebeliğin 15-20. haftaları arasında yapılır.

Bu ileri tetkikler düşük yapma gibi küçük riskler taşır. Bu nedenle doktorlar anne adaylarıyla testlerin avantajlarını ve risklerini ayrıntılı bir şekilde konuşur.

İkili test değerli bir tarama aracı olsa da sınırlamaları ve yanılma payları vardır. Yanlış pozitif sonuçlar gereksiz kaygıya ve ek testlere yönlendirebilir. Öte yandan yanlış negatif sonuçlar testin fetüsü sağlıklı olarak değerlendirmesine rağmen genetik bir hastalığın bulunabileceği anlamına gelir:

Yanlış pozitif sonuçlar: Test sonucu yüksek riskli olsa da fetüs sağlıklı olabilir.

Yanlış negatif sonuçlar: Test sonucu sağlıklı görünse de genetik bir hastalık olabilir.

İkili test sonuçlarının doğru değerlendirilmesi, annenin yaşı, sağlık durumu ve diğer kişisel özelliklere bağlıdır. Test sonuçlarını anlamak için doktorun rehberliği önemlidir ve her sonuç bireysel olarak ele alınmalıdır.

İkili Test gebelikte erken dönemde bebekteki kromozomal anormalliklerin riskini belirlemeye yardımcı olan güvenilir bir tarama testidir. Bu testin faydaları ve dikkat edilmesi gereken yönleri anne adayının ve ailesinin sağlıklı kararlar almasına destek sağlar.

İkili Testin Faydaları:

  • Erken teşhis sağlar
  • İnvaziv olmayan bir yöntemdir
  • Risk değerlendirmesi yapar
  • Ailelerin bilinçli karar almasına yardımcı olur
  • Özel bakım planı yapılmasını mümkün kılar

İkili Testte Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Yanlış pozitif sonuç ihtimali
  • Yanlış negatif sonuç ihtimali
  • Duygusal stres yaratabilir
  • Sonuçların kesin olmaması
  • Testin isteğe bağlı olması

İkili Testin sonuçları her zaman kesin tanı sunmaz bu nedenle yüksek risk çıktığında ileri testler önerilir. Ailelerin genetik danışmanlık hizmetlerinden yararlanarak karar sürecini daha sağlıklı yönetmeleri önemlidir. Testin etik ve kültürel boyutları da dikkate alınmalı her ailenin kendine özgü değerleri ve inançları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu şekilde aileler bilinçli ve kendi tercihlerine uygun bir yön belirleyebilir.

Doç. Dr. Emre Destegül
Doç. Dr. Emre Destegül
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

1982 yılında Adana’da doğdum ve eğitim hayatıma burada başladım. İlk ve ortaöğretimimi tamamladıktan sonra, 2000 yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimine başladım.

NEREDEYİZ