HPV aşısı insan papillomavirüsünün bazı türlerine karşı koruma sağlayan ciddi sağlık sorunlarını önlemeye yönelik bir biyoteknoloji ürünüdür. Rahim ağzı kanseri başta olmak üzere HPV ile ilişkili diğer kanserlerin ve hastalıkların gelişimini engellemek için geliştirilmiştir. Aşı bağışıklık sistemini virüsü tanıyarak etkisiz hale getirecek antikorlar üretmesi için uyarır.

Rahim ağzı kanseriyle ilişkilendirilen türler: НΡV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73 ve 82

Genital siğillere neden olan türler: HPV 6, HPV 11

Aşı virüsün dış protein yapısına benzeyen ancak genetik materyal içermeyen virüs benzeri partiküller (VLP) içerir. Bu partiküller enfeksiyona neden olmadan bağışıklık sistemini harekete geçirir. Antikorlar gerçek virüsle karşılaşıldığında onun hücrelere girmesini engelleyerek koruma sağlar.

HPV aşıları bireyler cinsel olarak aktif olmadan önce uygulandığında daha yüksek etkinlik gösterir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer sağlık otoriteleri aşının 9-14 yaş arasındaki kız çocuklarına iki doz olarak yapılmasını önermektedir. Daha büyük yaş gruplarında ise dozlar arasındaki süre 6 ay olacak şekilde uygulanır.

Aşı güvenli bir şekilde bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde örneğin HIV pozitif hastalarda kullanılabilir. Ek olarak yapılan çalışmalar HPV aşısının en az 10 yıl boyunca etkili koruma sağladığını ve şu anda rutin bir hatırlatma dozuna gerek olmadığını ortaya koymuştur. Bu toplum sağlığını koruma açısından önemli bir adım olarak değerlendirilir.

HPV aşısı farklı yaş gruplarında ve özel durumlarda belirli takvimlere göre uygulanır. Her bireyin aşılanma zamanı, yaşı, sağlık durumu ve risk faktörlerine bağlıdır.

9-14 yaş arası: İki doz yapılır. İlk dozdan 6-12 ay sonra ikinci doz uygulanır.

15-26 yaş arası: Üç doz gereklidir. İlk dozdan 1-2 ay sonra ikinci, ardından 6 ay sonra üçüncü doz yapılır.

27-45 yaş arası: Kişisel bir karar gerektirir. Doktorla değerlendirilmelidir.

Bağışıklığı zayıf bireyler: 26 yaşına kadar üç doz önerilir.

HPV aşısı yalnızca kadınlar için değil erkekler için de önem taşır. Erkeklerde genital siğiller anal kanser ve ağız kanseri gibi hastalıkların önlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda toplumda HPV'nin yayılmasını engelleyerek genel bağışıklığı artırır.

Aşılamada kullanılan markalar arasında Gardasil, Gardasil 9 ve Cervarix bulunur. Gardasil 9, geniş koruma sağlaması nedeniyle sıklıkla tercih edilir. Aşının seçimi sağlık profesyonellerinin yönlendirmesiyle yapılmalıdır.

Aşılanan bireylerin rahim ağzı kanseri taramalarına devam etmesi önemlidir çünkü aşı tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamaz.

HPV aşısı rahim ağzı kanseri başta olmak üzere HPV ile ilişkili hastalıkların önlenmesinde etkili bir koruma sağlar. Yüksek riskli HPV tiplerine karşı güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturarak enfeksiyonun yayılmasını engeller ve toplum sağlığını destekler. HPV 16 ve 18 gibi yüksek riskli tiplere karşı koruma sunan aşılar rahim ağzı kanseri riskini önemli ölçüde azaltır. Bununla birlikte genital siğiller ve diğer HPV kaynaklı kanser türlerinde de koruma sağlar.

Faydaları:

• Rahim ağzı kanseri riskini azaltır
• HPV ile ilişkili diğer kanserlere karşı korur
• Genital siğil oluşumunu önler
• 9-valent HPV aşısıyla daha geniş koruma sağlar

HPV aşısı genellikle güvenlidir ve yan etkileri hafif ve kısa süreli olmakla birlikte bireyler arasında farklılık gösterebilir. Çoğunlukla enjeksiyon sonrası hafif rahatsızlıklar görülür ve bu durum kendiliğinden geçer. Nadiren ciddi yan etkiler ortaya çıksa da aşı uygulamaları sağlık profesyonelleri tarafından güvenle yapılmaktadır.

Olası Yan Etkileri:

• Enjeksiyon bölgesinde ağrı
• Kızarıklık veya şişlik
• Hafif ateş veya baş ağrısı
• Halsizlik
• Kas ve eklem ağrısı

Nadir durumlarda bayılma veya alerjik reaksiyonlar gibi yan etkiler görülebilir. Bu tür durumlar nadir olsa da aşılama sırasında gerekli önlemler alınır ve olası komplikasyonlar hızla yönetilir. Sağlık otoritelerinin yürüttüğü izleme çalışmaları HPV aşılarının güvenliğini defalarca doğrulamıştır.