İdrar Kaçırma

İdrar kaçırma kadınlar arasında özellikle hamilelik ve doğum sonrası dönemde sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Hamilelik, doğum, yaşlanma ve fazla kilo gibi faktörler pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olarak bu durumu tetikleyebilir. Bu tür problemlerle başa çıkmak için pelvik taban kası egzersizleri özellikle Kegel egzersizleri, etkili bir çözüm sunar. Düzenli olarak yapılan bu egzersizler pelvik kasları güçlendirerek idrar kaçırma semptomlarını hafifletir ve yaşam kalitesini artırır. Doğum sonrası dönemde ise bu egzersizler kasların toparlanmasına ve eski gücüne kavuşmasına yardımcı olarak özel bir öneme sahiptir.

SORULAR – CEVAPLAR

İdrar kaçırma çeşitli türlerde görülür ve her biri farklı nedenlerle ortaya çıkar. Bu türlerin doğru şekilde tanımlanması etkili bir tedavi için kritik öneme sahiptir:

  • Stres idrar kaçırma
  • Urgel idrar kaçırma
  • Taşma idrar kaçırma
  • Fonksiyonel idrar kaçırma
  • Mikst tip idrar kaçırma

Stres idrar kaçırma fiziksel aktiviteler sırasında mesaneye uygulanan baskı nedeniyle oluşur. Özellikle öksürme hapşırma, gülme gibi hareketlerle kendini gösterir. Pelvik kas zayıflıkları ya da üretra kaslarındaki gevşeme bu türün ana nedenleridir.

Urgel idrar kaçırma kişinin idrar yapma isteğini kontrol edememesiyle ortaya çıkar. Aniden gelişen bu durum nörolojik bozukluklar ya da enfeksiyonlar gibi nedenlerle ilişkilidir. Gece uykularını bölmesi de yaygın bir belirtisidir.

Taşma idrar kaçırma mesanenin tam boşalmaması sonucu idrarın sürekli ya da aralıklı şekilde sızmasıyla tanımlanır. Daha çok erkeklerde görülür ve prostat büyümesi gibi durumlarla ilişkilidir.

Fonksiyonel idrar kaçırma ise fiziksel ya da zihinsel engeller nedeniyle kişinin tuvalete ulaşamaması sonucu yaşanır. Hareket kısıtlılıkları veya nörolojik hastalıklar buna sebep olabilir.

Mikst tip idrar kaçırma birden fazla türün birleşimidir. En sık karşılaşılan kombinasyon stres ve acil idrar kaçırmadır.

Bu türlerin her biri farklı yaşam tarzı değişiklikleri egzersizler veya tıbbi müdahalelerle yönetilebilir. İdrar kaçırmanın altında yatan sebebi anlamak tedavi sürecinde doğru adımların atılmasını sağlar.

İdrar kaçırma farklı faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir. Pelvik taban kaslarının zayıflaması hormonal değişiklikler ve yaşam tarzı alışkanlıkları gibi nedenler bu durumu tetikleyen başlıca unsurlardır:

  • Pelvik taban kaslarının güçsüzleşmesi
  • Gebelik ve vaginal doğum
  • Menopoz dönemindeki hormonal değişiklikler
  • İlerleyen yaşa bağlı mesane fonksiyon kaybı
  • Sinir sistemi hastalıkları
  • Diyabetin mesane üzerindeki etkileri
  • Prostat problemleri ve cerrahisi
  • Fazla kilo
  • Sigara kullanımı
  • Fazla sıvı tüketimi
  • Kafein içeren içecekler
  • İdrar söktürücü ve kas gevşetici ilaçlar

Bu nedenler bireyden bireye değişiklik gösterebilir ve farklı tiplerde idrar kaçırmaya yol açabilir. Örneğin stres tipi idrar kaçırma genellikle karın içi basınç artışıyla ilişkili iken urge tipi idrar kaçırma mesanenin aşırı aktif çalışmasından kaynaklanabilir. Ayrıca Mikst tip idrar kaçırma durumunda bu iki tür bir arada görülebilir.

Tedavi seçenekleri kişisel ihtiyaçlara göre belirlenir ve genellikle pelvik taban kası egzersizleri yaşam tarzı değişiklikleri medikal tedaviler veya cerrahi yöntemler içerir.

İdrar kaçırma farklı tedavi yöntemleriyle yönetilebilir ve tedavi seçenekleri hastanın durumuna göre belirlenir. Bu tedavi yöntemleri yaşam tarzı değişikliklerinden cerrahi müdahalelere kadar çeşitlilik gösterir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

  • Sıvı tüketimini düzenlemek
  • Kafein ve alkolden uzak durmak
  • Sağlıklı bir kiloyu korumak
  • Düzenli tuvalet alışkanlıkları oluşturmak

Pelvik Taban Egzersizleri:

  • Kegel egzersizlerini düzenli uygulamak
  • Biyofeedback cihazlarını kullanmak

İlaç Tedavisi:

  • Antikolinerjik ilaçlar
  • Beta-3 adrenerjik agonistler
  • Topikal östrojen uygulamaları

Tıbbi Cihazlar:

  • Pessar cihazları
  • Üretral insertler

Cerrahi Tedavi Yöntemleri:

  • Orta üretral sling (asma) uygulamaları
  • Mesane boynu asma operasyonları
  • Yapay idrar sıkıştırıcı cihaz yerleştirilmesi

Bu tedavi seçeneklerinden herhangi biri veya birkaçı idrar kaçırmanın türüne ve şiddetine bağlı olarak uygulanabilir.

Doç. Dr. Emre Destegül
Doç. Dr. Emre Destegül
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

1982 yılında Adana’da doğdum ve eğitim hayatıma burada başladım. İlk ve ortaöğretimimi tamamladıktan sonra, 2000 yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp eğitimine başladım.

NEREDEYİZ